Ιωάννης Νεομάρτυρας (1790-1814)

                                    

Ο άγιος Ιωάννης ο νεομάρτυρας ήταν Τούρκος την καταγωγή και μουσουλμάνος, που αλλαξοπίστησε. Δεν γνωρίζουμε το μουσουλμανικό του όνομα. Ξέρουμε για αυτόν μόνο πως γεννήθηκε στην Κόνιτσα της Ηπείρου το 1790, ότι ο πατέρας του ήταν δερβίσης (ιερωμένος με βαθμό αντίστοιχο του μοναχού) και ότι λεγόταν Χασάν. Σε ηλικία 20 ετών (ο Ιωάννης) κατέβηκε από την Κόνιτσα στα Γιάννενα και έγινε και αυτός δερβίσης...

Στη συνέχεια κατέβηκε στο Αγρίνιο κοντά σε ένα Τούρκο άρχοντα, γιατί είχε αρκετούς Μουσουλμάνους στην πόλη και στο Ζαπάντι. Ο άρχοντας τον ονόμασε δικό του δερβίση. Εκεί όμως γνώρισε τον χριστιανισμό και αλλαξοπίστησε κρυφά.

Όταν ο προστάτης του δερβίσης έφυγε για τα Γιάννενα πέταξε τα διακριτικά του δερβίση και ανέβηκε στα βουνά ζώντας ως χριστιανός. Πήγε σε διάφορες εκκλησίες ζητώντας να βαφτιστεί. Όμως κανείς ιερέας δεν τολμούσε να τον βαφτίσει, γιατί φοβόταν την εκδίκηση των Τούρκων. Έτσι έφυγε για την Ιθάκη. Εκεί βαπτίστηκε και πήρε το όνομα Ιωάννης. Ύστερα γύρισε στο Ξηρόμερο, όπου παντρεύτηκε και ζούσε χριστιανική ζωή (Μερικοί συγγραφείς ισχυρίζονται ότι ζούσε στη Μαχαλά, όμως εκεί θα ήταν πολύ δύσκολο για αυτόν, αφού εκεί υπήρχαν πολλοί Τούρκοι και υπήρχε κίνδυνος να τον αναγνωρίσει κάποιος. Λέγεται επίσης πως έγινε δραγάτης του προεστού Πάνου Γαλάνη. Μερικοί τον αποκαλούν για αυτό Ιωάννη Μαχαλιώτη).

Τελικά ο  πατέρας του κατάφερε να τον εντοπίσει και έστειλε κρυφά ανθρώπους να τον μεταπείσουν, αλλά δεν τα κατάφεραν και γύρισαν πίσω άπρακτοι. Όμως γρήγορα αναγνωρίστηκε από έναν μουσελίμη και συνελήφθηκε. Του ζητήθηκε επίμονα από τον μουσελίμη Ελμάς Μπέη να απαρνηθεί τον χριστιανισμό, όμως αρνήθηκε και δήλωσε ότι προτιμάει να πεθάνει χριστιανός. Φυλακίζεται και υφίσταται φριχτά βασανιστήρια και στο τέλος αποκεφαλίζεται στις 23 Σεπτεμβρίου 1814 έξω απόν τον σημερινό ναού του Αγίου Δημητρίου στο Αγρίνιο. Πίσω και νότια από το ιερό του ναού σώζεται ένας αιωνόβιος πλάτανος, κάτω από τον οποίο αποκεφαλίστηκε, και η παλιά εκκλησία. Στον κορμό του πλατάνου έχει τοποθετηθεί επιγραφή που αναφέρει το εξής: «Ενταύθα εμαρτύρησεν ο Άγιος Ιωάννης ο εκ Κονίτσης, 23. 9. 1814». Τα λείψανά του ανευρέθηκαν το 1974 από μοναχούς της Μονής Πουρσού σε κρύπτη σε βράχο πάνω από το παρεκκλήσι της Παναγίας. Μαζί υπήρχε σπασμένη κεραμική επιγραφή που έγραφε: « ΙΣ ΧΣ ΝΙΚΑ. Ούτος ην ο εξ Οθωμανών Ιωάννης ο εν Βραχωρίω υπέρ Χριστού μαρτυρήσας κατά το 1814 Σεπτεμβρίου 23».

 Πριν μερικά χρόνια ανεγέρθηκε στις Φυτείες (πρώην Μαχαλά) μικρός ναός στη μνήμη του, στην είσοδο του χωριό ερχόμενοι από Αγρίνιο. Μια τοιχογραφία του υπάρχει στον ναό Αγίου Χριστοφόρου στο Αγρίνιο, που έγινε από τον Αγρινιώτη επίσκοπο Ευρύπου Βασίλειο Παναγιωτόπουλο και είναι αφιερωμένη στη μνήμη των αγωνιστών που κρεμάστηκαν από τις δυνάμεις κατοχής τη Μεγάλη Παρασκευή του 1944 στην κεντρική πλατεία του Αγρινίου. Γιορτάζει, εκτός από την 23η Σεπτεμβρίου, και την Κυριακή του Τυφλού, όπως και όλοι μαζί οι άγιοι της Αιτωλοακαρνανίας.

Η ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ