Η συγκλονιστική ιστορία της Ελένης Στάικου στην Έξοδο του Μεσολογγίου

 "Μεσολόγγι 10 Απριλίου του 1826... 

 Οι Ελεύθεροι πολιορκημένοι συγκεντρώνονται για να πραγματοποιήσουν την έξοδο. Πολεμιστές και πρόκριτοι, άνδρες γυναίκες και παιδιά βρίσκονται στα πόστα τους. Ανάμεσα στους αγωνιστές και ο οπλαρχηγός Ζαχαράκης Στάικος και δίπλα του, ως πολεμίστρια η ψιλόλιγνη κόρη του Ελένη, με το πανέμορφο πρόσωπο, τα καστανά μάτια και τα ξανθά μαλλιά, ντυμένη σαν άντρας με ένα περίτεχνο ανδρικό χρυσοκέντητο γιλέκο.Η Ελένη Στάικου είναι έτοιμη για την Έξοδο. Ένα από τα 10.000 άτομα που θα αποπειραθούν να δώσουν ένα αξιοπρεπές τέλος στην μακρόχρονη πολιορκία της πόλης τους.

 Είναι στην ομάδα με τα γυναικόπαιδα, με αρχηγό τον θηριώδη Δημήτρη Μακρή. Πολεμάει σαν άντρας! Μεγάλο μέρος των πολεμιστών καθώς και γυναικόπαιδα σκοτώνονται. Η Ελένη ήταν στην ομάδα που κάποιες κραυγές απελπισίας "πίσω! πίσω!", την έκαναν να οπισθοχωρήσει και να τρέξει πίσω στην πόλη. Ο πατέρας της σώθηκε ακρωτηριασμένος και αυτή αιχμαλωτίστηκε. Βρίσκεται πλέον σε πολύ δεινή θέση. Στις δύσκολες αυτές στιγμές, κανένας δεν μπορεί να τη βοηθήσει. Δεν ενδιαφέρεται όμως πολύ για τη ζωή της ή τα βασανιστήρια τα οποία την καρτερούν. Ενδιαφέρεται μόνον για την τιμή και την αξιοπρέπειά της. Και για να αποφύγει την ατίμωση, αυτοτραυματίζεται βγάζοντας το δεξί της μάτι με ένα πιρούνι, (όπως φαίνεται στη συγκλονιστική φωτογραφία της το 1885). Η ζωή κυλά ανυπόφορα στη σκλαβιά! Βασανίζεται αλλά δεν ατιμώνεται και όταν λίγα χρόνια αργότερα το Μεσολόγγι ελευθερώνεται, επιστρέφει στο σπίτι της τυφλή από το ένα μάτι. 

 Αργότερα μετοικεί στο γενέθλιο τόπο της, το Αγρίνιο, και ζει κοντά στον αδελφό της Σωτήρη Στάικο μέχρι τον θάνατό της. Το ημερολόγιο δείχνει 18 Ιουλίου 1887! Δεν παντρεύτηκε ποτέ... Το κόκκινο γιλέκο, το οποίο φορούσε η Ελένη στην ηρωική έξοδο, βρίσκεται ανάμεσα στα λίγα ρούχα που άφησε πίσω της ως ιστορική κληρονομιά στις επόμενες γενιές. Η οικογένειά της σε όποιο κορίτσι γεννιόταν δεύτερο είχε τιμή να δίνει το όνομά της. Μαζί με το όνομα έδινε και το γιλέκο της, το γιλέκο που φορούσε εκείνο το βράδυ. Έγινε ιερό κειμήλιο και πέρασε από γενιά σε γενιά. Έτσι το γιλέκο της Ελένης Στάικου έφτασε στην τρισέγγονή της Ελένη Στάικου – Ζαρόκωστα.Το 2018 το περίτεχνο γιλέκο δωρήθηκε στο Ιστορικό Μουσείο Λόγου και Τέχνης- Διέξοδος του Μεσολογγίου, όπου εντυπωσιάζει στη γυάλινη προθήκη του.