Το Χρονικό της Μπαμπίνης

 

"Για τα παιδιά" Περισσότερα ...

"Αυτά που γράφω μου τα είπαν οι παλιοί, Χαροκόπος, Θανασούλας και Σταμουλακάτος και άλλοι πολλοί και ο παππούλης μου ο Σοφοκλής που πέθανε 96 χρονών. Και ένας απ’ το σπίτι μου που λέγονταν Στάθης και ήτανε παλικάρι του Γρίβα και έλαβε μέρος στο μακελειό των Τούρκων στα μέρη μας και πολλά είδα εγώ.

Ο τόπος που είναι το χωριό τον έλεγαν Μικρό. Πρωτοήρθαν: το σπίτι των Χαροκοπαίων, Τονταίων, Τσωλαίων με τη σφαγή της Κεφαλονιάς.  Και ύστερα το σπίτι των Παλιουραίων και του Κωστόπουλου από την Απάνω Χώρα, του Γατσή από το Γαζί. Το σπίτι των Σταμουλακαταίων, του Κουτσούνα, και των Μασσαλαίων από το Μανωλόπουλο.

Διάβηκε και ο Άγιος Κοσμάς και πήγε στο χωρίο, στην Πόρτα και είπε άγιες κουβέντες στην Αγία Παρασκευή. Από τη Μπαμπίνη διάβηκαν οι Βενετσιάνοι για την Πρέβεζα και έδωσαν το όνομα. Έμεινε και ο Γιάννης Βιτζέτζος που αγάπησε την τσούπα του Βασίλη Παλιούρα και βαπτίστηκε, το μοναχοπαίδι του έφυγε για την Αθήνα. Ο παππούλης του Κώστα Τσώλη ο Χρήστος ήτανε κλέφτης με τον ξακουστό Πάνο Μεϊντάνη από την Κατούνα. Και του μπάρμπα Χαρίλαου Σταμουλακάτου ο Νίκος ήτανε κλέφτης με τον ξακουστό Χρήστο Μηλιώνη που σκότωσε ο Μαυρομάτης.

Η Μπαμπίνη ήταν ορδή (στρατόπεδο) στην Επανάσταση δυο χρόνια και είχε πολλά χαμένα παιδιά και έδωσε το βιός της στον Αγώνα. Στο ορδί ήτανε (αρχηγός) με διαταγή από την αρχή ο Ανδρέας Κατσαράκης, έμπορος και φιλικός. (φιλικός) έγινε στη Λευκάδα. Και σκοποί και για τα χωριά, για άντρες και για άλλα ο Χρήστος Μανώλης, ο Κώστας Τασούλης ο Νίκος Πιπερίγκος και ο Δημήτρης Μπέης. Στον Προφήτη Ηλία του Αετού πήγαν με το Βαρνακιώτη και γύρισαν ο Γιάννος Ράπτης, ο Πίπης Τσώλης με λάβωμα, ο Νίκος Μπενέκος, ο Ηρακλής Καρανίκας και εγώ. Πήγαν με τον Καραϊσκάκη και γύρισαν ο Γιώργος Κομπλίτσης, ο Κώστας Καραΐσκος, ο Φώντας Γιαλής, ο Γώγος Παπαστάμος και ο Θεόδωρος Παλιούρας. Πήγαν με το Δημοτσέλιο από τη Ζάβιτσα και γύρισαν πρόπερσι από το Λεσίνι (1827) Ο Μήτρος Κατσιφός, ο Γιάννης Ραπτόπουλος, Ο Κώστας Λαμπανίτσας, ο Μήτρος Μπίρτας και ο Νίκος Θεοχάρης. Πήγαν με το Σακουφάκη (Βάρνακα) και γύρισαν ο Γιάννης Κουτσούνας, και ο Γιάννης Κατερινόπουλος που ήτανε πολλοί φίλοι με αυτόν.

Στο γιουρούσι (Έξοδο) στο Μεσολόγγι σκοτώθηκε το παιδί του Πίπη Κυριαζή ο Θεοδωράκης και του Πέτρου Μπαμπινιώτη ο Μήτσος, ο ανιψιός μου ο Σοφοκλής γύρισε και ο Νάσος Γατσής λαβώθηκε και πέθανε στον Πλάτανο στα Κράβαρα, ήτανε με το Γρίβα και Δημοτσέλιο. Ο Τάκης του Ηλία Μασσαλή σκοτώθηκε με το Γρίβα στο Αγγελόκαστρο και ο Πάνος του Γιάννη Βλαχάκη σκοτώθηκε στην αρχή του πολέμου στη Βόνιτσα, ήτανε παρέα με τους Κατσικογιάνηδες. Του παπα-Νικολάκη το παιδί ο Χρήστος πήγε με τον εξόριστο Καραϊσκάκη στο Λιγοβίτσι και σκοτώθηκε στο Μοναστήρι της Βράχας στο Καρπενήσι. Του πατέρα του Χρίστου είχε επικηρυχθεί το κεφάλι του από τον Αλή πασά. Ο Νίκος του Παναγή Θανασούλα και ο Σπύρος  του Γιώργου Τόντου πήγαν στο ορδί του Καραϊσκάκη στο Δραγαμέστο και σκοτώθηκαν στον Άσπρο (Ασπροπόταμο=Αχελώο) την ίδια χρονιά (1824;) με το Χρήστο Παπά. Το παιδί του Λάκη Κολώνια ο Πάνος σκοτώθηκε στην Αθήνα, ήτανε με τον (Γιαννάκη) Σουλτάνη (Μοναστηράκι). Το μοναχοπαίδι του Ανδρέα Τσακαλογιάννη ο Αλέκος, το παιδί του Λεωνίδα Τζαδήμα ο Κώτσος και το παιδί του Τόλια Κοτσιλήρη ο Πάνος σκοτώθηκαν στη Μάχη της Μαχαλάς, καθώς και το παιδί του Γιώργου Μπιτσώρη ο Αχιλλέας. Ο Τάκης του Μάρκου Μακρυνιώτη, ο Παναγής του Ανδρέα Σταμουλακάτου και ο Θεόδωρος του Νίκου Ζαρκαδούλα σκοτώθηκαν στο Βραχώρι (Αγρίνιο), ήτανε με το Γρίβα στην αρχή του πολέμου. Στο κάλεσμα του πρίγκιπα (Μαυροκορδάτου) στο Λιγοβίτσι πήγε του Νίκου Ηγούμενου ο Παύλος, και του Στάθη Πορδούλη ο Σταύρος που σκοτώθηκε στην Κλείσοβα, ήτανε με τον (Κίτσο) Τζαβέλα, ο Παύλος λαβώθηκε και πέθανε εδώ στο χωριό. Το παιδί του Κωστόπουλου ο Πάνος πήγε στη Ρωσία, εκεί έγινε φιλικός  και έστειλε του Κατσαράκη το τραγούδι του Ρήγα, τον πρώτο λόγο του Υψηλάντη και δύο φυλλάδες (βιβλία) του Κοραή, τη Διδασκαλία και τη Νομαρχία, είναι στην εκκλησία. Το ορφανό του Στάθη Παμπλέκη ο Χριστόδουλος από την Απάνω Χώρα, ανιψιός του Στέφου Γατσή, πήγε στο Άγιο Όρος σχολείο και έγινε μεγάλος άνθρωπος. Για αυτόν το είπε και ο Νίκος Μαυρομάτης ο γιατρός και ο Αινιάν (Γεώργιος) που διάβηκε με τον Καραϊσκάκη.

Πήγα στο Μύτικα για τον Καποδίστρια. Ο Στέλιος Μπαμπινιώτης βοήθησε πολύ στην Επανάσταση, ήτανε πολύ γραμματισμένος καθώς και ο Ηγούμενος της Πόρτας Γεράσιμος. Από το χωριό διάβηκε ο Καραϊσκάκης (έμεινε) στο σπίτι του παπα-Νικολάκη (Παππά) και στην Πόρτα. Ο Γρίβας (έμεινε) στο σπίτι του Σπύρου Μπιτσώρη. Ο Γ. Τζόγκας (έμεινε) στο σπίτι του Κατσαράκη, ο Κ. Βέρης στο σπίτι του Πάνου Κολώνια. Ο Ν. Στουρνάρης στο σπίτι του Νίκου Βλαχάκη. Ο Ανδρούτσος στην Πόρτα στην αρχή του πολέμου και ο Μπότσαρης στο σπίτι του Μπαμπινιώτη και στην Πόρτα. Ο Χρήστος Μηλιώνης, ο Πάνος Μεϊντάνης, ο Κατσαντώνης και ο Τσιτσώνης κρύβονταν στην Πόρτα. Το 1819 έπεσε θανατικό από τύφο στο χωριό, έγιναν πολλοί θάνατοι και σώθηκε το χωριό από το αγιονέρι του Αγίου Βαρβάρου.

Τα σπίτια του Κανδήλα(η), του Ζαρκαδούλα, του Καραΐσκου, Τσακαλογιάννη, του Κομπλίτση, του Μασσαλή, του Πετρόπουλου, του Μανώλη, του Γιαλή, του Καρανίκα, του Ραφτόπουλου, του Ηγούμενου, ήταν από τα Άγραφα, έφυγαν με το μακελειό του (πασά της) Σκόρδας (1822;).

Τα σπίτια του Κατσαράκη και του Βλαχάκη είναι Κρητικά, έφυγαν με το Μοροζίνι. Τα σπίτια του Τασούλη, του Πορδούλη, του Ράφτη, του Παππά, του Πιπερίγκου, του Κατσιφού, του Κυριαζή, του Κατερινόπουλου, του Θανασούλα, του Μπέη, του Διονυσίου, έφυγαν από τα βάσανα του Αλή πασά. το σπίτι του Μπιτσώρη είναι από τη Γαβαλού.

Το σπίτι του Παπαστάμου είναι από τη Ζάβιτσα, Μπαμπινιώτη είναι από τη Μαχαλά, του Θεοχάρη, του Τζαδήμα από τη Φραγκιά (πιθανόν τα φραγκοκρατούμενα Επτάνησα), έφυγαν με τις σφαγές των Ρωσσοτούρκων. Του Κοτσιλήρη και του Λαμπανίτσα  από το Παλιοχώρι, του Μπενέκου από το Βάλτο, όπως και του Μπίρτα.

Πολύ μεγάλη δουλειά έκαναν στην Επανάσταση τα μοναστήρια της Πόρτας που έγινε το 1669, του Λιγοβιτσίου και της Ρόμβης, αυτά πρέπει να προσκυνάει ο κόσμος πάντοτε.

Αυτά τα έγραψα για να έχουν ψηλά το κεφάλι τα παιδιά που θα γεννηθούν. Αν αδίκησα χωριανό με αυτά που γράφω να με συγχωρέσει

Δημήτριος Τζούβαλης

Θεριστής 1829.